|
PRZETWORNIKI GITAROWE
-historia rozwoju pickupów,
Gibson i Fender
-humbucker i single coil, magnesy Ferrytowe (ceramiczne) i
Alnico
-zasady budowy i prawa rządzące ich brzmieniem
-mity i nieporozumienia odnośnie przetworników
-jak wybrać najlepszy i najbardziej odpowiedni dla siebie
przetwornik?
-sekrety brzmienia najbardziej udanych przetworników w
historii gitary
Wokół przetworników gitarowych narosło
wiele błędnych przekonań, mitów i nieporozumień. Artykuł ten
pomoże wszystkim zainteresowanym gitarzystom i konstruktorom
lepiej zrozumieć uniwersalne prawa rządzące brzmieniem
przetworników w gitarach elektrycznych i ich
wpływem na brzmienie gitary elektrycznej oraz aspekt
techniczny gry, i wybrać dla siebie odpowiedni,
najlepszy przetwornik lub zestaw przetworników.
Po pierwsze, przetworniki
gitarowe mają 2 podstawowe cechy bezpośrednio wpływajace na
brzmienie. Jest to ilość zwojów cewki przetwornika, parametr
wyrażający się w oporności DC
cewki, wyrażany w kilo-omach oraz rodzaj
zastosowanego magnesu. Zasada kreacji brzmienia prztwornika gitarowego
jest raczej prosta:
Przy tym samym magnesie im więcej drutu/zwojów tym
mocniejszy sygnał przetwornika, ale i
ciemniejsza, mniej detaliczna barwa. Z kolei przy tej samej
cewce, im mocniejszy magnes tym silniejszy sygnał. Istnieją 2 główne odmiany przetworników: typu
"single coil" (z jedną cewką) oraz "humbucking"
(z dwoma cewkami), stosujące głównie magnesy typu Alnico
i ceramiczne.
Krótka historia
przetworników gitarowych
Pierwsza gitara elektryczna
została skonstruowana w 1931 roku przez George'a
Beauchamp'a. Używała ona przetworników tungstenowych.
Elektrycznie wzmacniana gitara była dostepna w handlu juz od
1932 roku, a pierwsi producenci to Rickenbacker
(pierwotnie zwany Ro-Pat-In) Dobro (od 1933),
National, AudioVox i Volu-tone (od 1934) ,Vega,
Epiphone (Electrophone i Electar) oraz Gibson
(od 1935).
We wczesnym okresie
rozwoju najbardziej rozpowszechnionymi gitarami
elektrycznymi były Gibson ES-150 (Electric Spanish, 150
oznaczało cenę w dolarach USA wliczając odpowiedni
wzmacniacz). Były one wyposażone w przetwornik Charlie
Christian zwany tak od słynnego gitarzysty jazzowego,
który używał go jako jeden z pierwszych. Wadą tego
przetwornika było nierównomierne brzmienie pomiędzy
strunami.
W latach 1949- Leo Fender
(wszedł w rynek gitar z przemysłu radiowego) wprowadził
bogatą ofertę gitar wyposażonych w magnetyczne przetworniki
typu single coil, takich jak Esquire (1949),
Telecaster (1950), Precision Bass (1951),
Stratocaster (1954), Jazzmaster (1955), Jazz
Bass (1960), Jaguar (1962) oraz Mustang
(1964). Charakterystyczny, klarowny dźwięk tych gitar
będący również wynikiem łączenia ich z wczesnymi
wzmacniaczami lampowymi o małym gainie na wejściu do dzisiaj
jest synonimem gitary elektrycznej. Model Telecaster
wprowadzony w 1950 roku zapoczątkował prawdziwe szaleństwo
gitary elektrycznej na rynku amerykańskim i światowym.
Wielkim konkurentem (i
starszym od Fendera) była firma Gibson, założona w
1902 roku w Kalamazoo, Michigan przez Orville'a Gibson'a
jako "The Gibson Mandolin-Guitar Mfg. Co., Ltd.". Jak
wspomnieliśmy, produkowała ona gitary elektryczne dużo
wcześniej od Fendera, a w okresie największego rozwoju
Fendera była obok Epiphona najbardziej znaczącą firmą
produkującą gitary na rynku amerykańskim. W roku 1952
wprowadziła ona model Les Paul, zaprojektowany przez
Ted'a McCarty'iego we współpracy z popularnym
gitarzystą Les'em Paul'em, będący odpowiedzią Gibsona
na Telecastera. Gitara była wyposażona w 2
przetworniki P-90, bardzo silne i klarowne,
charakteryzujące się znakomitym, bardzo muzycznym i ciepłym
brzmieniem. Miłay one jednak jeden problem: były podatne na
zakłócenia elektromagnetyczne i powodowały przydźwięki, tzw.
"brumienie". Dlatego też Gibson powierzył zadanie
zaprojektowania nowych, pozbawionych tej wady przetworników
jednemu ze swoich inżynierów, Sethowi Loverowi (o
którym więcej niżej). Seth zajął się tym tematem i
około 1956 zaprezentował McCarty'emu, ówczesnemu
prezydentowi Gibsona, swój nowy przetwornik, który nazwał
"humbucking pickup", co znaczy tyle, co "obniżający
przydźwięk przetwornik". Przetwornik ten, wprowadzony do
sprzedaży w 1957 roku nosił na spodzie nalepkę "P.A.F"
(Patent Applied For -zgłoszono do patentu) pomiędzy latami
1957 i 1962, kiedy to około czerwca nalepka ta została
zmieniona na "PATENT NO 2,737,842". W momencie
wprowadzenia do sprzedaży w 1957 patent był bowiem jeszcze
nie nadany, stąd obecność nalepki. Pomimo nadania patentu w
roku 1959 nalepka była w użyciu aż do roku 1962.
Co ciekawe, był to
prawdopodobnie błąd Gibsona, gdyż ten numer patentu nie był
wydany na przetwornik, ale na strunociąg trapezowy stosowany
w wielu modelach Gibsona (!).
Mało kto dzisiaj wie, że
Seth Lover nie był właściwie wynalazcą pierwszego
"humbuckera", udoskonalił go tylko. Koncepcja 2 cewek
wzajemnie wygaszających niepożądane przydźwięki znana była
bowiem od roku 1934 i wynaleziona przez pracownika
firmy Electro Voice imieniem Joseph Raymond "Ray"
Butts, który opatentowal to rozwiązanie jako pierwszy
(U.S. Patent 2,892,371). Seth Lover pracował nad tym
rozwiazaniem równolegle i niezależne, jego patent jednak
jest późniejszy (U.S. Patent 2,896,491). "Ray"
Butts pracował później dla firmy Gretsch, również
produkującej znakomite gitary, używane przez sławy takie jak
George Harrison z grupy the Beatles, Duane Eddy
czy Chet Atkins.
Seth Lover pracował
dla Gibsona od 1952 do 1967, przechodząc potem do firmy
Fender, gdzie pozostał do 1975. Wynalazł on pierwszy
"humbucker" w 1955 roku. Chodziło o pozbycie się
niepożądanych przydźwięków 60 Hz, tzw. "broomienia"
przetworników P-90, stosowanych do tej pory w
Gibsonach. Wpadł więc na pomysł, żeby zastosować 2 cewki
połączone szeregowo oraz w przeciwnych fazach, a ponadto
nabiegunniki cewek tak podłączone do magnesu, żeby jedna z
cewek miała nabiegunniki skierowane pólnocnym biegunem do
magnesu, a druga południowym. Tak skonstruowany przetwornik
jest dziś znany pod nazwą P.A.F. (Patent Applied
For). Co ciekawe, w pierwszych latach od wprowadzenia,
przetworniki te nie cieszyły się zbytnim wzięciem, miały
bowiem nieco zaciemniony i zaokrąglony dźwięk w stosunku do
znakomitych, lecz "brumiących" P-90. Dopiero szersze
wprowadzenie wzmacniaczy Marshalla od połowy lat
sześćdziesiątych oraz użycie humbackerów w kombinacji
z nimi przez gitarzystów takich jak Eric Clapton (The
Yarbirds, John Mayall's Bluesbrakers, Cream), Jimmy
Page (Led Zeppelin) czy Tommy Iommy
(Black Sabbath) spowodowało bardzo duży wzrost
popularności tego typu przetwornika, który nieco później
został jeszcze bardziej ugruntowany przez gitarzystów takich
jak Angus Young (AC/DC) czy Slash (Guns'n'Roses).
Dzisiaj istnieje ogromna
liczba zamienników klasycznych przetworników P.A.F. Gibsona,
produkowanych od roku 1972 przez firmy takie jak DiMarzio
czy Seymour Duncan.
DiMarzio zasłynął
przetwornikiem Super Distortion, mającym prawie 2
razy tyle zwojów, co klasyczny P.A.F. Gibsona i mającym
mocny, ceramiczny magnes, który dawał duży sygnał i łatwo
przesterowywał wejścia wzmacniaczy, dlatego był on lubiany i
używany przez wielu rockowych gitarzystów. DiMarzio
wprowadził na rynek wiele odmian swoich przetworników, z
których korzystali tacy gitarzyści jak:
Randy Rhoads (Ozzy
Osbourne, Super Distortion, PAF)
Eddie VanHalen (Axis i Axis Super Sport)
Ritchie Sambora (Bon
Jovi, PAF Pro humbucker)
Kurt Cobain (Nirvana, Dimarzio Super Distortion i
Dimarzio PAF)
Steve Vai (PAF Pro, The Breed, Evolution, Evo 2, Blaze
II)
Joe Satriani (PAF Joe, PAF Pro, FRED, Mo' Joe, Pro
Track)
Jason
Becker (PAF Pro, HS-2, Tone Zone)
John Petrucci (Dream Theater, Humbucker From Hell,
Tone Zone, Air Norton, Steve's Special, Custom Modded Air
Norton, Steve's Special, D-Sonic, LiquiFire i Crunch Lab)
Yngwie Malmseen (HS3 i HS4)
Adrian Smith (Iron Maiden, Super Distortion)
Steve Morse (Steve Morse Model), i inni.
Z kolei Seymour Duncan
był bardzo dobrym przyjacielem Setha Lovera, który przekazał
mu wiele tajemnic produkcji przetworników Gibsona i które
wykorzystał on w produkcji, ozpoczętej około 1976 roku.
Najbardziej znane modele to SH-1 '59, Little '59, Hot
Rails, SH-8 Invader, SH-2 Jazz, SH-4 JB, Alnico Pro II,
Blackout, SH-10 Full Shred, SH-6 Distortion oraz SH-1PG
Pearly Gates. Pomiędzy nazwiskami znanych wykonawców znajdą
się: Slash, Billy Gibbons, Jeff Beck czy nawet
David Gilmour.
Pomiędzy nowszymi firmami
produkującymi przetworniki powinien być wymieniony
Kinman, mała australijska firma specjalizująca się w
produkcji zupełnie bezzakłóceniowych, znakomitych
przetworników typu single coil np. do Stratocastera, czy
polska firma Merlin, produkująca bardzo dobre
zamienniki do wszystkich typów przetworników. Dobre
są również przetworniki firm Lindy Fralin i Bill
Lawrence.
TROCHĘ TEORII
Magnesy przetworników gitarowych
W użyciu są 2 podstawowe rodzaje magnesów-Alnico i
ceramiczne. Ponadto, magnesy typu Alnico (stop aluminium,
niklu i kobaltu) występują w kilku odmianach, przy czym im
wyższy numer tym mocniejsze pole magnetyczne danego magnesu.
Są to Alnico II, III, IV, V, i VIII.
Najczęściej występujące odmiany to Anico II, IV, oraz V.
Dość rzadkim, ale bardzo ostatnio poszukiwanym typem
przetwornika jest Ibanez Super 70 z magnesem Alnico
VIII, który mam w jednej ze swoich gitar w pozycji "neck".
Jest on uważany za świetną, nieco mocniej grającą wersję
gibsonowskiego PAF'a, i ma nieoficjalną nazwę "PAF on
stereoids". Posiada on ciepłe, wyważone brzmienie z odrobinę
bardziej zaznaczonym atakiem i perkusyjnością, niż
klasyczny, vintagowy P.A.F. W tej samej gitarze
w pozycji "bridge" wmontowany jest inny vintagowy humbucker
Ibaneza, Super 58, który jest jednak nieco
zmodyfikowany przez inne, niezbalansowane cewki z wiekszą
ilością zwojów. Posiada on dźwięk zbliżony do
przetworników Paul Reed Smith używanych przez
Carlosa Santanę, ale ma jeszcze bardziej zaznaczony
środek pasma i nieco mocniejszy sygnał. W przetworniku tym
zastosowany jest magnes Alnico III.
Jak wspominał sam Seth Lover,
w pierwszych latach produkcji humbackerów, Gibson używał
różnych typów magnesów, od Alnico II do Alnico V, przy czym
zamawiał najwięcej Alnico IV. Słabsze magnesy, jak Alnico
II, w mniejszym stopniu przyciągają struny gitary, co
pozwala na dłuższe ich wybrzmiewanie, czyli sustain. Mocne
magnesy, takie jak Alnico VIII lub
ceramiczne mocno oddziałują na struny, co skutkuje krótszym
sustainem i ostrzej zarysowanym atakiem brzmienia. Magnesy
typu Alnico są cieplej i bardziej muzycznie brzmiące od
magnesów ceramicznych, które brzmią znacznie bardziej
"sterylnie" i chłodno, z drugiej strony dając mocniejsze
pole magnetyczne i w konsekwencji mocniejszy sygnał
przetwornika.
Na początku lat
osiemdziesiątych Gibson wprowadził nowy typ przetwornika
oparty na magnesie ceramicznym - "Dirty Fingers".
Przetwornik ten używa magnes ceramiczny, dający znacznie
silniejsze pole magnetyczne niż Alnico, ale z drugiej
strony brzmiący bardziej sterylnie i mniej plastycznie.
Ceramiczne magnesy są zwykle stosowane wraz z cewkami o
dużej ilości zwojów w celu rozjaśnienia mocnego,
zaciemnionego brzmienia w przetwornikach przystosowanych do
ciężkiego metalu i dużej ilości przesteru.
Osobiście uważam ten rodzaj
przetworników za produkt specjalistyczny, nadający się
gównie do hi-gainu, ale słabo sprawdzający się w klasycznej,
bluesowo rockowej grze, gdzie niezastąpione pozostają
magnesy Alnico i klasyczne ilości drutu zwojowego nie
przekraczające 10 kilo-ohmów.
Cewki przetworników
gitarowych
Najbardziej
charakterystyczną cechą cewek przetworników jest ilość
zwojów i oporność cewki. Znawcy tematu zaklinają się, że
najlepiej brzmi drut w izolacji typu formvar, a nie
emaliowany (enamel). Myślę, że jest w tym coś prawdy,
gdyż rzeczywiście stare przetworniki brzmią lepiej, bardziej
muzycznie i inspirująco, chociaż niekoniecznie mają bardzo
mocny sygnał. Silny przester można jednak zawsze uzyskać za
pomocą odpowiedniego wzmacniacza, efektu czy procesora,
natomiast piękne, klasyczne brzmienie z niedobrego
przetwornika już nie. Fender stosował we wczesnych swoich
przetwornikach typu single coil do 1964 roku drut
nawojowy pokryty warstwą Formvaru, a nie emalii. Poza
tym cewki były nawijane ręcznie, niebyt równo, co wpływało
korzystnie na mniejsze własności pojemności i induktancji
takiej cewki. Również siła napięcia drutu nawojowego była
wówczas nieco inna niż w póżniejszych, nawijanych za pomocą
automatu przetwornikach. Wszystko to ma wpływ na brzmienie,
które właśnie we wczesnych instrumentach Fendera, do 1964
roku uchodzi za najlepsze. w dodatku każda cewka była
nawinięta nieco inaczej, rozpietośc opornosci miesci sie od
około 5,76 kOhm do 6,37 kOhm. Rozmiar drutu wahał się
pomiędzy 0,0026 a 0,0030 cala, a ilość zwojów od 7626 do
8350.
w przetwornikach "PAF" Gibsona
oporności całych przetworników wahja sie między 7.5 i
9.0
kOhm, a nierównomiernosci nawiniecia poszczególnych cewek
pomiędzy 3,5 i 4,5 kOhm. Paradoksalnie, pomimo różnych cewek
przetworniki zyskiwały na brzmieniu, ponieważ pwene
częstotliwości "wystają" wtedy z przetwornika dając ciekawe
efekty kolorystyczne brzmienia i dzieki temu każdy
przetwornik brzmi nieco inaczej.
W latach 1965-1968 Gibson
przeszedł na automatyczną maszynę do nawijania i w wyniku
tego każdy nawiniety po 1965 roku przetwornik miał stałą
oporność równą 7.5 kOhma.
Każdy instrument
wyprodukowany przed 1964 rokiem miał to "coś" w swoim
brzmieniu, rodzaj niepowtarzalnego charakteru, który znika
przy masowej, zunifikowanej produkcji. W dużej mierze
wynika to właśnie z przetworników, które pomimo prymitywnych
metod produkcji i braku powtarzalności w ilościach zwojów
czy nawet rodzajach zastosowanych magnesów miały w sobie
niepowtarzalny charakter i są bardzo poszukiwane dzisiaj.
Widziałem na jednej z aukcji E-Bay przetwornik P.A.F.
Gibsona z 1960 roku w cenie 3000 dolarów. to chyba swiadczy
o tym, jak bardzo poszukiwane są przetworniki gitarowe z
tamtej epoki.
Tyle historii i teorii.
Jak to wszystko ma się do praktyki gry na gitarze?
Bardzo ważne jest, żeby
gitara grała dobrze już "na sucho" - najlepsze instrumenty
mają bardzo dobry rezonans, są głośne bez podpięcia do
wzmacniacza, brzmienie jest jasne i klarowne, a sustain
czyli wybrzmiewanie długie. Podczas gry instrument taki
wchodzi w interakcję z gitarzystą, jest dla niego
inspirujący, pełen ukrytych niuansów brzmieniowych i posiada
własny, unikalny charakter. Jeśli do tak zachowującego się
instrumentu dodamy znakomite przetworniki otrzymamy
instrument klasy wirtuozowskiej, który zadowoli nawet
najbardziej wybrednego muzyka w każdym stylu. Same
przetworniki nie zrobią nam dobrego brzmienia, jesli gitara
jest słaba, cicha, brzydko brzmiąca "z drewna". Dopiero
odpowiednie połączenie właściwosci akustycznych gitary z
przetwornikami da pożądany efekt wyjątkowo dobrze brzmiącej
gitary.
Wskazane jest, aby łączyć
właściwości akustyczne drewna gitary z przetwornikami w ten
sposób, aby posługiwać się zasadą kontrastu, np jeśli gitara
"na sucho" brzmi bardzo jasno, wtedy wskazane jest
użycie ciemniej brzmiących przetworników i odwrotnie.
Reasumując:
Moim zdaniem nic lepszego od
klasycznego przetwornika typu single coil do
Strata, klasycznego P-90 do Gibsona oraz
humbuckera P.A.F. do dzisiaj nie zostało wynalezione.
Pomimo postępu technologii, superprecyzyjnych procesów
technologicznych i ogromnej oferty najróżnorodniejszych
przetworników od wielu dostawców, te wczesne wzory pozostają
w zasadzie niedoścignione. Można zrobić przetwornik inaczej, bedzie on
też brzmiał inaczej, ale nie znaczy to, że lepiej. Łatwo jest
zaprojektować przetwornik o większym sygnale, bardziej
podatnym na przesterowania, wystarczy zastosować większą
ilość drutu na zwoje cewki oraz mocniejszy magnes,
przetwornik taki będzie grał głośniej, ale nie znaczy to, że
lepiej. Istnieje pewna optymalna granica w ilości drutu i
sile magnesu, po przekroczeniu której przetworniki zaczynają
tracić na swojej muzykalności i oferują tylko większą moc,
która pozornie wydaje się w pierwszej chwili oczywistą
zaletą takiego przetwornika, ale staje się tak naprawdę jego
wadą. Gdy porównujemy klasyczne przetworniki z bardziej
"gorącymi" wystarczy skręcić nieco wzmacniacz, aby
uzyskać równe głośności i wtedy słychać wyraźnie, że
przetwornikom do metalu, używającym np. ceramicznych
magnesów brakuje środka, a brzmienie jest zimne, mało
inspirujące i niezbyt muzyczne, z kolei "gorącym" przetwornikom z
Alnico, które mają za dużo nawiniętego drutu brakuje
klarowności. Dlatego jestem zwolennikiem kształtowania
brzmienia raczej elektroniką, a nie przewornikiem.
Przetwornik ma dawać piękny, równomierny sygnał w którym
"jest wszystko" i który najlepiej jest potem kształtować
elektroniką taką jak wzmacniacze, efekty i procesory.
Wielu gitarzystów pragnie
"zaistnieć" przez wyposażenie swojej gitary w mocniejsze,
jaśniejsze przetworniki, które dadzą mu "przewagę" nad
resztą i "siłę przebicia" w miksie. W istocie jednak
najczęściej zatracają śpiewność i muzykalność brzmienia wraz
z wszystkimi niuansami artykulacji i powoduje to, że pomimo
ogromnej oferty przetworników gitarowych na rynku coraz
więcej i więcej gitarzystów brzmi praktycznie tak samo, a
gitara elektryczna straciła wiele ze swojej pozycji w
świecie muzyki, jaką miała jeszcze w latach
siedemdziesiątych i wczesnych osiemdziesiątych. Gitarzyści
typu Eddie Van Halena czy Steva Vai'a
wprowadzili wprawdzie nowe spojrzenie na techniki gry typu
"hi gain" jak tapping, sweep picking i ultraszybkie, na
pewno efektowne pasaże, z drugiej strony jednak przyczynili
się do nadmiernego wyeksponowania "wyczynowości" w grze na
gitarze. W dziedzinie sztuki jaką jest muzyka nie powinno
to mieć miejsca. Dlatego David Gilmour grający
powolne, szybujące, ale bardzo trafione sola o pięknej
barwie będzie zawsze lepszym muzykiem od Johna
Petrucci'ego czy Joe Satriani'ego, dla których
motywem przewodnim będzie zawsze szybkość, bez której nie
potrafią oni istnieć. Wyścig szybkości i głośności nie służy
dłużej rozwojowi sztuki gry na gitarze elektrycznej.
Bardzo dziękujemy panu
Mariuszowi Pierzchale z Sanoka, jego stała
konsultacja techniczna i udostępnienie wpaniałej kolekcji
gitar pomogły nam w napisaniu tego artykułu.
Oto typowe dane techniczne i
roczniki niektórych popularnych przetworników. Chciałbym
nadmienić, że przetwornik mocniejszy wcale nie oznacza
"lepszy". Dane oporu róznią sie znacznie nawet
wśród egzemplarzy tego samego rocznika, ilość zwojów drutu
rózni sie o kilkadziesiąt-kilkaset zwojów. Litera H przy niektórych przetwornikach oznacza
induktancję, czyli siłę zastosowanego magnesu:
Gibson
Wszystkie starsze
przetworniki do 1964 roku nawijane drutem w izolacji
"enamel". Wczesne przetworniki nawijane ręcznie różnią się
ilościami zwojów i opornością. Podane wartości są średnią z
3 pomiarów w temperaturze +22C, wilgotność powietrza 87%.
1958 Flying V humbucker........................................... Neck
7.53k Bridge 7.49k
1959 ES-335 humbucker............................................ Neck 8.58k Bridge 8.25-8.53k
1959 Les Paul humbucker........................................... Neck 8.22k Bridge 8.78k
1962 SG / LP humbucker............................................ Neck 7.59k Bridge 8.25k
1962 SG/LP Custom humbucker................................... Neck 8.18k Mid 7.45k Bridge 7.83k
Charlie Christian Bar single coil.................................... 2.45 to 5.3k
P-90 single coil
........................................................ 7.52 do 8.55k 6.5H
PAF humbucker.........................................................
7.25 do 9.5k (różne wartości)
Melody Maker humbucker............................................
6.9 do 7.52k (różne wartości)
'Patent number' humbucker......................................... 7.24 do 9.3k (różne wartości)
Firebird humbucker
................................................... 7.2k
'Patent number T-top' humbucker................................. 7.45 do 8.65k (różne wartości)
Mini Humbucker humbucker.......................................... 6.33 do 7.48k
T-top humbucker....................................................... 7.35 do 8.65k
Dirty Fingers humbucker.............16.2k (starsze modele
miewają nieco
mniej, około 14-15k)
1957 Classics humbucker.............................................. 7.67 do 8.12k (różne wartości)
BurstBucker humbucker................................................ 7.42 do 8.22k (różne wartości)
BurstBucker Pro humbucker............................................7.45 do 7.67k (różne wartości)
P-94 single coil........................................................... 7.14 do 8.63k (różne wartości)
490 humbucker3.8H..................................................... 7.40 do 9.12k
(różne wartości)
498T humbucker......................................................... 13.1 do 14.7k
Fender
Wszystkie starsze
przetworniki od 1954 do 1965 roku były nawijane drutem w
izolacji "formvar". Wczesne przetworniki nawijane ręcznie
różnią się ilościami zwojów i opornością.
Np. przetworniki do Stratocastera mają od 7800 do 8400
zwojów. Po odkupieniu firmy Fender prze CBS 4 stycznia 1965
roku wprowadzono nawijanie maszynowe i ilość zwojów wynosiła
średnio 7640, z odchyłką kilkunastu. Zmieniono też izolację
drutu na "enamel" - drut izolowany emalią.
Broadcaster single coil.......................................... 7.92
do 9.02k bridge (różne wartości)
Telecaster single coil............................................ 7.11 do 9.2k neck (różne wartości)
Telecaster single coil............................................ 6.81 do 7.78k bridge 2.65H
Stratocaster single coil......................................... 5.56 to 6.47k
neck do bridge 2.8H
MusicMaster single coil.......................................... 6-6.2k (typowo)
Jazzmaster single coil............................................ 6.55k (typowo)
Jaguar single coil.................................................. 6.56k (typowo)
Wide range Humbucker.......................................... humbucker 10.12k 5.1H
Custom '54 Strat single coil.................................... 5.93
do 6.5k neck to bridge
Fat 50's single coil................................................ 6.1 do 6.34k neck/bridge
Texas Special single coil......................................... 6.12 do 7.18k neck/bridge
Texas Tele single coil............................................. 9.51k neck 10.36k bridge
Nocaster single coil................................................ 7.96k
neck 7.94k bridge
57-62 Strat single coil............................................ 5.48k
do 5.59
Vintage Noiseless stacked humbucker........................ 9.68k 2.6H
Hot Noiseless Strat stacked humbucker..................... 10.42-10.55k
Noiseless Tele stacked humbucker............................ 12.12k neck 8.39k bridge
SCN Strat single size humbucker............................... 6.42k neck i mid 11.89k bridge
SCN Tele single size humbucker................................ 12.36k neck 13.85k bridge
Tex-Mex Strat single coil......................................... 6.36k neck i mid 7.38k bridge 2.9H
Vintage Tele single coil 7.7k neck 7.2k bridge
Atomic humbucker humbucker................................... 7.84k neck 9.22k bridge
Gretsch
Filter'Tron humbucker.............................................. 3.46 do
4.58k
HiLo'Tron single coil................................................. 3.54k
Super'Tron humbucker............................................. 3.44 do 4.35k
HS Filter'Tron humbucker.......................................... 4.00 do 4.78k
Hot Rod Filer'Tron humbucker.................................... 5.17 do 6.22k
DynaSonic single coil............................................... 7.25 do 8.10k
DiMarzio
Breed humbucker 10k neck
17.5k bridge
D Activator humbucker 8.9k neck 11.41k bridge
D Activator-X humbucker 11.3k neck 14.5k bridge
D Sonic humbucker 12k
Dual Sound humbucker 14.5k 6.4H
Evolution humbucker 13k neck 13.84k bridge
Evo 2 humbucker 12.81k
Steve's Special humbucker 17k
Super Distortion humbucker 13.68
Tone Zone humbucker 17.3k
X2N blade humbucker 16k
Air Norton humbucker 12.5k
Air Zone humbucker 16.5k
FRED humbucker 10k
Mo'Joe humbucker 9.8k
Norton humbucker 12.5k
PAF Joe humbucker 8.5k
PAF Pro humbucker 8.5k
Air Classic humbucker 8.3k neck 8.6k bridge
Bluesbucker humbucker 9.8k
EJ Custom humbucker 7k neck 7.8k bridge
From Hell humbucker 5.8k
PAF 36th Ann. humbucker 7.3k neck 8.6k bridge
MiniBucker humbucker 12k
Hot MiniBucker humbucker 13.4k
Air Norton S humbucker wielkości s/coil 11.2k
Area 51-67 humbucker wielkości s/coil 6.2, 6.5 and 5.8k
Chopper humbucker wielkości s/coil 9.2k
Cruiser humbucker wielkości s/coil 3.2k neck 5.8k bridge
Fast track 2 humbucker wielkości s/coil 17.53k
HS2 humbucker wielkości s/coil 15k
HS3 humbucker wielkości s/coil 23k 3.6H
Pro Track humbucker wielkości s/coil 8.2k
Super Distortion S humbucker wielkości s/coil 13.8k
Tone Zone S humbucker wielkości s/coil 12.4k
Virtual Solo humbucker wielkości s/coil 11.2k
Virtual vintage 54 Pro humbucker wielkości s/coil 7.5k
Virtual Vintage Blues humbucker wielkości s/coil 8.3k
VV Heavy Blues 2 humbucker wielkości s/coil 8.6k
VV Solo humbucker wielkości s/coil 10.8k
YJM humbucker wielkości s/coil 23.5k
FS-1 single coil 13k
Red Velvet single coil 8.5k
SDS-1 single coil 8.7k
True Velvet single coil 6.2k neck & mid 6.5k bridge
Air Norton T humbucker wielkości s/coil 11.2k
Area T humbucker wielkości s/coil 8.4k neck 7.5k bridge
Chopper T humbucker wielkości s/coil 9.2k
Fast Track T humbucker wielkości s/coil 5.7k
Super Distortion S humbucker wielkości s/coil 13.2k
Tone Zone T humbucker wielkości s/coil 12.4k
Virtual Hot T humbucker wielkości s/coil 9.3k bridge
Pre B-1 single coil 14.2k
Twang King single coil 6.22k neck 8k bridge
DLX90 humbucker 9.6k
DLX Plus humbucker 13.8k neck 17.3k bridge
P-90 Super Distortion humbucker 12.8k
Tone Zone P-90 humbucker 16.8k
Virtual P-90 humbucker 9k
Soapbar single coil 9.6k
Seymour Duncan
'59 Model humbucker 7.6k neck
8.1k bridge 5H
Alnico II Pro humbucker 7.6k neck 7.8k bridge
Seth Lover humbucker 7.2k neck 8.1k bridge
Pearly Gates humbucker 7.3k neck 8.4k bridge
Stag Mag humbucker 16.2k neck 8.1k bridge
Jazz humbucker 7.7k neck 7.9k bridge
P-rails humbucker 7.25k jako P90 5.6k /coil blade
JB humbucker 16.4k
Duncan Distortion humbucker 12.7k neck 16.6k bridge
Duncan Custom humbucker 14k
Custom Custom humbucker 14.4k
Full Shred humbucker 7.4k neck 14.6k bridge
Screamin' Demon humbucker 10k
Invader humbucker 7.2k neck 16.8k bridge
Dimebucker humbucker 16.25k
Custom 8 humbucker 17.68k
Axis Trembucker humbucker 7.5k neck 15.7k bridge
Dist. Trembucker humbucker 21.3k
Saraceno Trembucker humbucker 9.8k
Alnico II Pro Strat single coil 6.4k
Hot Strat single coil 16.4k z rozłączoną cewką 8.8k
Quarter Pound Strat single coil 14k z rozłączoną cewką 7k
Custom Strat single coil 13k z rozłączoną cewką 6.6k
Vintage Strat single coil 6.5k
Five Two Strat single coil 6.7k
Lipstick for Strat single coil 4.3k
Twang banger single coil 8.3k
Parallel Axis Stack humbucker wielkości s/coil 6.8k
Hot Rails s/coil size humbucker blade 10.8k neck 16.9k
bridge
vintage Rails humbucker wielkości s/coil blade 9.4k neck
10.3k bridge
Duck Buckers humbucker wielkości s/coil 2.6k neck 3k bridge
JB Juniors humbucker wielkości s/coil 9.6k neck 16k bridge
Li'l Screamin Demons humbucker wielkości s/coil 9.7l neck
13.4k bridge
Li'l '59 humbucker wielkości s/coil 9.8k neck 11.8k
bridge
Stack PLus humbucker wielkości s/coil size 9.6k neck
10.4k bridge
Hot Stack humbucker wielkości s/coil size 13.2k neck
20.6k bridge
Broadcaster Lead single coil 7.6k
'54 Tele single coil 7.3k neck 7.2k bridge
Vintage Hot Tele single coil 9.7k neck 15.6k bridge z
rozłączoną cewką 7.4k
Quarter Pound Tele single coil 11.8k neck z rozłączoną cewką
6.6k, 17.4k bridge z rozłączoną cewką 8k
Alnico Pro II single coil 8.1k neck 6.2k bridge
Five Two Tele single coil 7.9k neck 7.5k bridge
Vintage Stack Tele s/coil size humbucker 15.9k neck 18k
bridge
Hot Stack Tele humbucker wielkości s/coil 21.4k
Little '59 tele humbucker wielkości s/coil 17k
Hot Rails Tele humbucker wielkości s/coil 14.8k
Vintage P980 Soapbar single coil 8.2k neck 9.35k bridge
Hot P90 Soapbar single coil 11.8k neck 15k bridge
Custom P90 Soapbar single coil 12k neck 14.6k bridge
P-90 Stack humbucker wielkości s/coil 10.7k neck 15.8k
bridge
Phat Cat single coil 8k neck 8,5k bridge
Hot Jaguar single coil 11.5k neck 12.3k bridge
Quarter Pound Jaguar single coil 11.7k neck 14k bridge
Hot Jazzmaster single coil 11k neck 14k bridge
Quarter Pound Jazzmaster single coil 11.8k neck 13k bridge
EMG
H1 humbucker 13.65k
H1A humbucker 13.65k
H2 humbucker 8.4k
H2A humbucker 8.4k
H3 humbucker 13.65k
H3A humbucker 13.65k
H4 humbucker 13.65k
H4A humbucker 13.65k
S1 humbucker wielkości s/coil 11k
S2 humbucker wielkości s/coil 6.6k
S3 humbucker wielkości s/coil 11k
Warman
Std single coil 5.7k neck
6.2k mid 6.8k bridge 1.98H neck 2.55H mid 2.61H bridge
Zebra PAF humbucker 10.8k neck 11k bridge 6.76H neck 6.91H
bridge
Soapy Joe P90 single coil 7.8k neck 9.2k bridge 6.2H neck
6.76H bridge
P Bass Stealth split humbucker 8.79k 4.76H
J bass Stealth single coil 6.44k 3.31H
Hot Tele chrome single 6k neck 3.5H neck
FireBucker mini humbucker 8.02k 3.88H
Juryman humbucker 11.31k 6.78H
Infernos humbucker 7.2k neck 13.2k bridge 4.2H neck 8.14H
bridge
Stealths humbucker 10.8k neck 11k bridge 6.6H neck 6.87H
bridge
12 Gauge humbucker 14k 9.96H
6 Gauge single coil 6k 4H
Twin Loco s/coil size blade humbucker 14.1k z rozłączonyi
cewkami 7k 9.86H
Dominator twin humbucker quad coil 14.3k z rozłączonyi
cewkami 7.1k 10.99H
Hot T goldneck single coil 7.2k 4.5H
Deadly Sinners humbucker 7 string 9.8k neck 19k bridge 5.8H
neck 10.5H bridge
HBP90's single coil 7.5k neck 8k bridge 3.7H neck 4H bridge
Dogs'o'War P90 single coil 7.3k neck 9k bridge 5H neck 6.35H
bridge
Destroyer humbucker 16k 7.6H
Firebucker II mini humbucker 6.12K neck i bridge 3.1H neck
and bridge
Lipsticks single coil 4k wszystkie odmiany 0.8H
Chrome HB's humbucker 9k neck 10k bridge
Gold HB's humbucker 9k neck 10k bridge
Texas Triple Hots single coil 5.37k neck 5.4k mid 6.18k
bridge 3.6H neck 3.6H mid 4.22H bridge
Hot T bridge single coil 3.66H bridge
Rickenbacker
1931 Horsehoe single coil 10
k
1960 Toaster Top single coil 7-10k
High Gain single coil 7-10k
Iron Gear
Alchemist 90 single coil 6.3k
neck 7.6k bridge
Hammerhead humbucker 14k neck 15k bridge
Hot Slag humbucker 15.3k neck 16k bridge
Rolling Mill humbucker 8.5k neck 9 lub 13k bridge
Rolling Mill II mini humbucker 13.6k neck 14.8k bridge
Steam Hammer humbucker 14k neck 15k bridge
Pig Iron single coil 6k neck 5.5k mid 6k bridge
Platinum 90 single coil 8.5k neck 8.5k bridge
Steel Foundry single coil 6.6k neck 6k bridge
Jailhouse Rock blade humbucker 12.4k neck 13.2k bridge
Tom Anderson (wszystkie ich przetworniki różnią się
danymi)
Kent Armstrong
Jazz Humbucker humbucker 8k
Jazz Slimbucker humbucker 8k (typowo)
Split Tube single coil 4.9k
Split Tube Hot single coil 7.9k
Mini Split Tube single coil 4.9k
Burns Tri-Sonic V single coil 6.4k
High Output bucker humbucker 15k
Kentron N humbucker 5k
Joe Barden
Danny Gatton T-style s/coil
sized humbucker 4.1k neck 4.42k bridge
S-Deluxe s/coil sized humbucker 4.11k neck & mid 4.21k
bridge
HB humbucker 4.2k neck 4.5k bridge 6.5H
Bare Knuckle
'Rebel Yell' humbucker 8.3k
neck 14.4k bridge
Crawler humbucker 15k bridge
Holydiver humbucker 16k
Cold Sweat humbucker 14k
Miracle Man humbucker 17.5k
Nailbomb humbucker 16k
Warpig humbucker 22k
Painkiller humbucker 15.6k
Trilogy Suite single coil 11.2k neck & mid 15.5k bridge
The Sinner single coil 21k
Mississippi Queen single coil 7k neck 7.9k bridge
Burns
Tri-Sonic single coil 6k
(typowo)
Carvin AP11 single coil 4.3k (typowo)
S60T/N single coil blade 7.6k (typowo)
TBH60 humbucker wielkości s/coil blade 7.8k
AP13 single coil 4.3k średnio 7 string
C22 humbucker 7.2 do 13.6 zależnie od modelu
H22 humbucker 7.3k neck 8.4k bridge
M22 humbucker 7.2k to 13.9k zależnie od modelu
Danelectro
Lipstick tube single coil
3.75 do 4.75k (zmienne wartości)
DeArmand
1000 Rhythm Chief single coil
4.5 do 5.5k (zmienne wartości)
1100 Adj Rhythm Chief single coil 4.5 do 5.5k (zmienne
wartości)
Model 200 single coil 8.5 do 12k (zmienne wartości)
RH & RHC single coil 4 do 5k
Guild Model 2k single coil 8k (typowo)
Lindy Fralin (przetworniki te często są nawijane na
zamówienie)
TV Jones Classic humbucker 4.2k neck 4.8k bridge
Classic Plus humbucker 8k
Super'Tron blade humbucker 4.2k neck 4.8k bridge
Power'Tron humbucker 5.2k neck 8k bridge
Magna'Tron humbucker 4.2k neck 4.8k bridge
TV-HT single coil 4k
Kinman
AVn-56 humbucker wielkości
s/coil 5.6k
AVn-59 humbucker wielkości s/coil 6.4k
AVn-62 humbucker wielkości s/coil 6k
AVn-69 humbucker wielkości s/coil 7.5k
SCn humbucker wielkości s/coil 6.8k
Hx-85 humbucker wielkości s/coil 9.5k
AVn-48b & n humbucker wielkości s/coil 7.8k neck 7.35k
bridge
AVn-60b & n humbucker wielkości s/coil 7.4k neck 6.8k bridge
Lollar
Horseshoe single coil 7,95k
Special T bridge single coil 8.2k przeciętnie
Vintage series single coil 5k, 5.8k, 6.2k neck, middle i
bridge
PRS
Dragon II humbucker 8k neck
12k bridge
HFS humbucker 15k
McCarty humbucker 8k neck 9k bridge
Santana III humbucker 7k neck 12k bridge
Swamp Ash humbucker 7.3k neck 8.19k bridge
Tremonti Treble humbucker 15.42k bridge
Vintage Bass humbucker 8.5k
PRS 7 humbucker 7.3k neck 8.44k bridge
Rio Grande
Vintage Tallboy Strat single
coil 7.2k
Muy Grande Strat single coil 8k
Stelly single coil 8.6k
Halfbreed Strat single coil 7.8k
Dirty Harry Strat single coil 13k
Vintage Tallboy Tele single coil 7k neck 8k bridge
Muy Grande Tele single coil 7.8k neck 8.5k bridge
Dirty Harry Tele single coil 8k neck 12k bridge
Tallboy Twangbucker humbucker 15k
Rio rande Bluesbar single coil 12.5k
Rio Grande Jazzbar single coil 10.5k
Rio Grande Bastard single coil 9.5k
RG Fat Bastard single coil 12.5k
RG Buffalo humbucker 8k
RG Genuine Texas humbucker 9k
RG Barbeque humbucker 12.5k
RG My Grande humbucker 16k
Po wszelkie
informacje związane z tym tematem prosimy pisać na:
bestmastering@gmail.com
lub dzwonić:
666 113 330
Wszystkie artykuły objęte są międzynarodowym prawem autorskim.
Copyright ® by Mariusz Wojtoń, 2007-2023. Kopiowanie, wykorzystywanie fragmentów w jakichkolwiek celach bez porozumienia z autorem wzbronione.
Emotion Converting Plant is a registered trademark of Mariusz Wojtoń.
|
|